Molen Stedemolen, Tholen

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1576

1604 verhoogd 1660 vernieuwd

verdwenen

circa 1736

opvolger

Tholen (De Hoop)

geschiedenis

Meteen na de ramp met de Zuidmolen besloot de magistraat elders een nieuwe molen te bouwen. Dat was een gelukkige beslissing, want op 28 april 1576 brandde de molen te Oud-Strijen af. De nieuwe molen werd door Anthonis Jansse uit Bergen op Zoom gebouwd op een molenberg aan de noordwestkant van de stad. Hij werd te Bergen op Zoom pasklaar gemaakt en met wagens naar Tholen gereden. Huybrecht Gijsbrechtszn, eerder de pachter van de Zuidmolen, pachtte nu deze molen.

In 1577 werd de molenberg vergroot om de molen beter op de wind te kunnen zetten. Uit de jaren hierna zijn rekeningen van diverse herstelwerkzaamheden bewaard gebleven.

Na 1600 werd in Tholen een geheel nieuw verdedigingsstelsel aangelegd in verband met de Tachtigjarige Oorlog. In verband met het graven van de nieuwe grachten en het opwerpen van de wallen moest de molen in 1604 tijdelijk worden verplaatst. Jan Marinussen, de timmerman van Sint-Maartensdijk, voerde dit uit. Joris Pieter wierp de nieuwe molenberg op, ca. 3 m hoger dan die op de oude plek. De molen kon 1½ maand niet draaien.

De pachtsom bedroeg in 1580/81 £ 55, in 1597/98 £ 128, de twee jaar daarna £ 214 en later rond de £ 100.

In 1660 bleek de molen bouwvallig, zelfs met herstellingen bleef de kans groot dat hij bij sterke wind zou omvallen. De magistraat besloot een nieuwe molen te bouwen en leende £ 400. Thielman van Dijcke maakte hem. De molen en een roede, die niet in het bestek was opgenomen, leverde hij voor £ 313.10 (ƒ 1878). Het jaar erop werd ook de tweede roede vernieuwd.

In 1736 werd hier de nog bestaande stellingmolen gebouwd.

Bron: De Windmolen 22, 1980: "De molens van de stad Tholen", J.P.B. Zuurdeeg. Verzameling H. van der Kaay.