Molen Getijdenmolen bij de Spuistraat, Middelburg

Middelburg, Zeeland
v

korte karakteristiek

naam
Getijdenmolen bij de Spuistraat
modeltype
getijdenmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
beek
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
13748
oude dbnr.
V13748
Meest recente aanpassing
media-bestand
Molen 13748 Getijdenmolen bij de Spuistraat (Middelburg)
Detail stadskaart J. Blaeu, 1649 (get.molen + kraanmolen)

locatie

plaats
Middelburg
plaatsaanduiding
Spuistraat
beek
gemeente
Middelburg, Zeeland
streek
Walcheren
kadastrale aanduiding 1811-1832
Middelburg B (1) 442
geo positie
X: 32185, Y: 391719
N: 51.50108, O: 3.61831

constructie

modeltype
getijdenmolen
krachtbron
water
functie
gangwerk
wateras
rad
rad diameter
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
1558 vernieuwd
verdwenen
onttakeld
geschiedenis
Na de herbouw van Middelburg in 1304 werd een spuiboezem gedempt en ontstonden hier de straten Korte Delft en Gortstraat. Tussen 1304 en 1314 werd het oudste deel van het molenwater gegraven, dat zich tot de Dam uitstrekte, en in 1332 of 1333 werd vergroot in westelijke richting. Het spuikanaal lag toen tussen de huidige Spuistraat en Molstraat.

Uit 1318-1319 is een rekening bewaard gebleven waarin opbrengsten van een molen in Middelburg worden genoemd. In 1365 was de molen in bezit van de stad (*).

In 1558 kocht de stad het huis "het witte paard" in het Spuistraatje om daar achter een watermolen te maken. Die zal de oude molen dus hebben vervangen.

In 1722 en daarna was sprake van één koppel stenen in de molen aan de Spuistraat.

Zeker tot 1806 werden beide getijdenmolens verpacht, in 1824 had Middelburg nog steeds twee wind- en twee watermolens. De molen raakte 1852 buiten gebruik en in 1853 verbouwd tot woonhuis. In 1857 was er nog maar één watermolen in gebruik (aan de Nieuwe Haven dus).

Bronnen:
- "Getijmolens in Nederland", A. Tutein Nolthenius 1954.
- "Molens in Middelburg", E. van Wijk 1985.
- "Bewogen van eb en vloed. Getijmolens, in het bijzonder die van Middelburg", E. van Wijk, 1995. Verzameling H. van der Kaay.
-----

Jacob van Deventer tekende rond 1560 het molenwater buiten de middeleeuwse stad en een blauw kanaaltje in de stad naar de molen. Maar hoe het water over de stadsgracht kwam is niet duidelijk. Braun en Hogenberg laten dat wel duidelijk zien: het water stroomt vanuit het molenwater onder een brug door en dan tussen twee dammen in de stadsgracht door de Koepoort de stad in. De Koepoort is hier de middeleeuwse poort en klein, niet de latere stadspoort ten noorden van het molenwater. In de stad geven B&H dan weer niet aan hoe het water naar de molen loopt.

aanvullingen

trivia
(*) In de stadsrekening van Middelburg van 1365 is spake van een windmolen.
Bron: "De oudste molen van Sluis, getij-molen of tóch windmolen?", J.J. Lambert, Jaarboek 1965/1966, Heemkundige Kring West Zeeuwsch Vlaanderen.