Molen Noordpolder, Raemolen / Galgemolen (1e), Den Haag

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

< 1550

verdwenen

1632

opvolger

Den Haag (Noordpolder, Laeckmolen / Galgemolen (2e))

geschiedenis

Het jaartal "1621", dat tot de restauratie in de jaren 1983 - 1988 op de baard van de huidige Laak molen te lezen stond, is bedriegelijk. In feite dateert de molen in de huidige vorm van 1699, toen een omvangrijk herstel- en wijzigingsplan is uitgevoerd. De geschiedenis van de molen gaat echter verder terug.

Een eerste kaart met afbeelding van de molen dateert uit 1550 (Oud Archief Delft, 1246-1795, inv. nr. 859). De molen wordt daarop aangeduid als Ramolen. Op de kaart die Jacob van Deventer in ca. 1560 van 's-Gravenhage en omgeving vervaardigde, is de molen ook afgebeeld. De molen had als taak de bemaling van de Noordpolder. Op de kaart van Floris Balthasar uit 1611 wordt de molen als Raemolen aangeduid.

In de nabijheid van de molen lag het galgenveld van het Hof van Holland, een lugubere omgeving, waardoor men de molen ook wel de Galgemolen noemde. De oudste afbeeldingen uit 1560 en 1614, geven een molen van een ander type weer dan de huidige: een ronde stenen molen met een puntig dak. In 1651 en 1652 schilderde Jan van Goyen echter een molen, die veel overeenkomsten vertoonde met de huidige, een achtkante, met riet bedekte molen op een lage onderbouw. Het lijkt er dus op dat er in de eerste helft van de zeventiende eeuw een verandering plaats vond. Wellicht gebeurde dit in 1632, toen de Haagse timmerman Bastiaen Willems veel werkzaamheden verrichtte aan de toen "onttramponneerde en vergaene" molens. Het is nog steeds onduidelijk waarom op de baard van de molen het jaartal 1621 te lezen was.
-----

In 1619 tekende Esaias van de Velde (linksonder gesigneerd en gedateerd) het ophangen van de kist met het lijk van de gewezen secretaris van de Staten van Utrecht, Gillis van Ledenberg, op 15 mei 1619 op het gerecht buiten Den Haag. Beschuldigd van landverraad had Gillis zelfmoord gepleegd in de cel. Op de achtergrond deze molen.