Molen De Woudaap / Aap / Apie, Uitgeest

Uitgeest, Noord-Holland
v

korte karakteristiek

naam
De Woudaap / Aap / Apie
modeltype
Kantige molen, stellingmolen
functie
oliemolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
07158
oude dbnr.
V7158
Meest recente aanpassing
| Conversie

locatie

plaats
Uitgeest
gemeente
Uitgeest, Noord-Holland
streek
Zaanstreek
geo positie
X: 113106, Y: 504089
N: 52.52286, O: 4.76993

constructie

modeltype
Kantige molen, stellingmolen
krachtbron
wind
functie
romp
achtkante bovenkruier
plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
plaats kruiwerk
bovenkruier
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
verdwenen
verplaatst
verplaatst naar
geschiedenis
Claes Claessoon bouwde de molen voor of omstreeks 1636 als oliemolen, een "cleijn enckelt steygermolentgen op sijn eijgen landt" binnen de banne Uitgeest, in het zuiden belend aan "'t Wouder meertgen". De molenaar vergat echter windrecht aan te vragen, wat zijn erfgenamen in 1642 alsnog met terugwerkende kracht voor 3 ponden per jaar verkregen. Bron: www.gahetna.nl, index Grafelijkheidsrekenkamer: windrechten (molens). Men gaf aan dat de molen in 1636 was gebouwd, waarop men zes jaar achterstallige windpacht moest betalen. Maar uit de kaart van Pieter Wils blijkt dat de molen er al eerder stond.

De erfgenamen verkochten op 3 februari 1640 2/3 parten in de molen aan hun buurman Claes Claesz, ook wel genaamd Grote Claes. Deze Grote Claes overleed echter spoedig, want op 23 oktober 1640 werd een 1/4 aandeel in de molen verkocht aan Cornelis Wilemsz te Westzaan, en een ander 1/4 deel aan Albert Jelisz uit De Woude.

Op 29 mei 1642 verkochten de toenmalige eigenaars Jan Jansz uit Zaandam en Jacob Jacobsz Bol uit naam van Jacob Willemsz uit Akersloot, hun aandelen in de molen aan de broers Jacob Jansz en Symon Jansz Nieuboer, beide uit Zaandam. Jacob kreeg 2/3 en Symon kreeg 1/3 aandeel in de molen. Nog in hetzelfde jaar werd de molen vanuit de banne Uitgeest verplaatst naar zijn nieuwe stek in Oostzaandam.

Pas na de verplaatsing kreeg de molen zijn naam De Woudaap.

Bron: "Molens in de Banne Uitgeest" door Dr. A.J. Kölker, 1990, blz. 72-74. Met dank aan H. van der Kaay.
-----

De Woudpolder bestond toen nog niet. Het gebied rond (Uit)Geesterwoude was onbedijkt en daardoor steeds onderhevig aan overstromingen. Dat was vermoedelijk de reden dat De Woudaap werd verplaatst.
Ron Couwenhoven, 19 juli 2020.

aanvullingen

trivia
In het boek van Kölker staat een kaart met daarop deze molen aangegeven iets bezuiden de nog bestaande poldermolen De Woudaap, in Krommeniedijk, nu gem. Zaanstad. Dit was vroeger nog net banne/gemeente Uitgeest.
Wij houden echter de genoemde locatie ten noorden van "'t Wouder meertgen" aan, en nemen aan dat hiermee de verbreding van de Woudsloot wordt bedoeld, tegenover de Kuilsloot/Durgsloot. Vroeger lag ten westen hiervan het buurtschap Voorwoude, en ten zuiden ervan het buurtschap Uitgeesterwoude.

De molen staat waarschijnlijk op de kaart van Pieter Wils, getekend juni 1632, doch de sloten zijn hierop niet correct gesitueerd.
Op de kaart staat nog een tweede molen, waarschijnlijk ook een industriemolen, hiervan hebben we nog geen gegevens kunnen relateren aan een molenrecord.
De stippellijnen op de kaart duiden een ontwerp-tracé voor de Schermer uitwatering aan, die echter oostelijker kwam te liggen.