Molen De Juffer / De Joffer / 't Juffertje, Amsterdam

Amsterdam, Noord-Holland
v

korte karakteristiek

naam
De Juffer / De Joffer / 't Juffertje
modeltype
Wipmolen, stellingmolen
functie
grutmolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
06945
oude dbnr.
V6945
Meest recente aanpassing
| Conversie
media-bestand
Molen 06945 De Juffer / De Joffer / 't Juffertje (Amsterdam)
Tekening 1641 ingez. door Theo Bakker

locatie

plaats
Amsterdam
plaatsaanduiding
Bolwerk bij de Blauwbrug
gemeente
Amsterdam, Noord-Holland
streek
Amsterdam
geo positie
X: 121766, Y: 486561
N: 52.36593, O: 4.89926

constructie

modeltype
Wipmolen, stellingmolen
krachtbron
wind
functie
plaats bediening
stellingmolen
plaats kruiwerk
middenkruier
kruiwerk
zetelkruier
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
verdwenen
afgebroken
geschiedenis
De molen stond op het bolwerk (van de Tweede Uitleg) over de pikeursplaats, ook wel bolwerk aan de Amstel genoemd. Op de kaart van Pieter Bast uit 1597 (1e editie, 5e editie was 1617, Beeldbank Amsterdam, afb. KOG-AA-3-01-02-3) staat hier nog een hoog gebouw met een militaire functie afgebeeld. Vanaf de kaart van Balthasar Florisz van Berckenrode uit 1625 (Beeldbank Amsterdam, afb. KOKA00047000001) staat er de wipmolen op een zeskant gebouwtje.

De grutter Hendrick Willems verkreeg op 13 oktober 1636 het windrecht voor de grutmolen De Juffer of 't Juffertje.

Willems droeg op 20 maart 1647 de helft van 't Juffertje voor ƒ 3000 (zonder gereedschappen) over aan Pieter Jansz. Eijlof. Hij droeg voor hetzelfde bedrag en eveneens zonder gereedschappen deze helft op 19 juli 1651 over aan Hendrick Willemsz. de Goyer. Die droeg op 28 juli 1661 een derde part in 't Juffertje voor ƒ 2600 voor de molen en ƒ 1400 voor de gereedschappen over aan de grutter Hendrick Cornelisz.

Hoe het verder met 't Juffertje gegaan is onbekend. Volgens F. Lugt in zijn "Wandelingen met Rembrandt in en om Amsterdam" uit 1916 was De Juffer bestemd voor bolwerk Jaap Hannes, het enige bolwerk waarop nooit een molen gestaan heeft (zie het artikel van Onno W. Boers over "Een gevelsteen van de Blauwbrug" in Ons Amsterdam 41, 1989, blz. 80-82). Waarschijnlijk werd hij echter bestemd voor het bolwerk Zeeburg, waar in 1669 een cementmolen werd gebouwd voor Joannes Wessels (Tenbruggencatenummer 07228).

Bron: archief mr. J.H. van den Hoek Ostende. Met dank aan Theo Bakker, 12 maart 2010.

aanvullingen

trivia
NB De aangegeven locatie is een schatting naar een kaart uit ca. 1660, waarop de voor de Vierde Uitleg te verplaatsen molens staan vermeld. De Juffer staat hierop als nr. 4.
-----

De laatste twee afbeeldingen geven een naamloos bolwerk in de Tweede Uitleg weer, het laatste aan de Herengracht en gelegen aan de Amstel bij de Blauwbrug. Het probleem met de Tweede Uitleg is dat de bolwerken nog geen namen kregen, hoogstens "bijnamen" als Majoorsbolwerk en Schuttersbolwerk. Met enig recht zou het hier afgebeelde het "Reguliersbolwerk" mogen heten. Aan de overkant van de Amstel lag "Fort Zwanenburg". Het jaar van aanleg is rond 1590 en overbodig werd het pas door de Vierde Uitleg van 1658-62. Toen werd de Hogesluis geflankeerd door Ooster- en Westerblokhuis.
Theo Bakker, 9 maart 2010.
-----

Afb. 1:
A. Rademaker, ca. 1650. De tekening toont de molen gezien van over de Blauwbrug over de Amstel. Bron: artikel door Onno W. Boers in "Ons Amsterdam", maart 1989.

Afb. 2:
"De Meulen by de Blaeu brugh", de molen op het bolwerk bij de Blauwbrug. Op de achtergrond de Munttoren. Gezien vanaf de Amstel. De prent maakt deel uit van de serie
'Amstel-Gesichies', die Abraham Bloteling maakte naar tekeningen van Jacob van Ruisdael. Ets, 1664 (dus toen de molen al weg was). Collectie: Splitgerber, atlas. Vervaardiger: Ruysdael, Jacob van ; Bloteling, Abraham (tekenaar en etser).

Afb. 3:
De prent toont de Reguliersdwarsstraat tijdens de aanleg in noordoostelijke richting. Links is de achterzijde van het in 1639 gebouwde huis van Joan Huydecoper van Maarsseveen, Singel 548, te zien. Boven het huis is de Munttoren te zien en helemaal rechts is de Amstel en de molen op het bolwerk bij de Blauwbrug.