Molen De Hoop (1e), Zoetermeer

Zoetermeer, Zuid-Holland
v

korte karakteristiek

naam
De Hoop (1e)
modeltype
Kantige molen, grondzeiler
functie
korenmolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
06497 i
oude dbnr.
V2521
Meest recente aanpassing
| Foto
media-bestand
Molen 06497 i De Hoop (1e) (Zoetermeer)

Tekening met zicht op de Oude Kerk en de korenmolen door C. Pronk, 1731.

Collectie Koninklijke Bibliotheek

Ingezonden door Kees Couprie, 22-10-2024

locatie

plaats
Zoetermeer
plaatsaanduiding
waar nu de Stationsstraat is
gemeente
Zoetermeer, Zuid-Holland
plaats(en) voorheen
Zegwaard
streek
Rijnland
kadastrale aanduiding 1811-1832
Zegwaard C (1) 111 Cornelis Bik, koornmolenaar
geo positie
X: 93995, Y: 452025
N: 52.05317, O: 4.49778

constructie

modeltype
Kantige molen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
achtkante bovenkruier
plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
overbrenging

In de 2e helft van de 19e eeuw werd er ook van stoomkracht gebruik gemaakt. 
De molen was toen ook ingericht als pelmolen. Er waren toen 3 koppel maalstenen. 

Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Pot ✉︎ 742 binnen 1872 1872 binnen 1897 ?
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
verdwenen
afgebrand
eigendomshistorie

De eigenaar was molenaar Hoogeboezem.

geschiedenis

Uit oude documenten blijkt dat er in 1531 al een molen stond in het gebied aan de huidige Stationsstraat. Uit latere documenten en een kaart uit 1606 blijkt dat het om een standerdmolen ging. 
Op een aquarel uit 1731 wordt er een met rietgedekte achtkante bovenkruier weergegeven. De molen werd weer herbouwd, deze keer van steen.

1768: In 1768 maken Arij Cornelisse de Blom, koornmolenaar en ambachtsbewaarder van Zegwaart (1759-1769), en Willempje Vermeij hun testament op (notariele akte, notaris Frederik Kindt, Zegwaart).

1769: In september 1769 overlijdt Willempje Vermey en in oktober 1770 Arij de Blom. Hun zoon Cornelis (oudste zoon) erft de koornmolen aan de Molenweg, inclusief gereedschappen, huis, schuren, erf, tuin, boomgaard en dijk. De molen is twaalfduizend gulden waard. Cornelis de Blom is ambachtsbewaarder van Zegwaard van 1779-1786. 

1769: In 1769 maken Cornelis de Blom en zijn echtgenote Jannetje Kerkhoven hun testament op in Zegwaard (notariele akte, notaris Frederik Kindt, Zegwaart).

1796: In 1796 maken Johannes Rijshouwer, korenmolenaar, en Adriana van der Zijden hun testament op (notariele akte, notaris Johannes van Trigt, Zegwaart). Er worden twee kinderen geboren in Zegwaart in 1797 en 1798 Hierna vertrekt het gezin naar Rotterdam.

1811: In 1811 werkt Johannes Rijshouwer op de korenmolen de Lelie in de Kralingen. In 1800 trouwen Hugo Maaskant, korenmolenaar, en Neeltje Ziere in Zegwaart Hun vaders staan borg voor Hugo voor de somma van 500 gulden. In 1801 maakt het echtpaar hun testament op (notariele akte, notaris Johannes van Trigt, Zegwaart). Tussen 1801 en 1806 worden er vier kinderen geboren in Zegwaart. Hierna verhuist het gezin naar Kralingen.

1808: In 1808 verschijnt in de Rotterdamse Courant een advertentie, waarin de koornmolen van Zegwaard en Zoetermeer aan de Molenweg, met huis, schuur, erve, tuin, boomgaard en dijk te koop wordt aangeboden. De molen wordt gekocht door Jan Smeets. Hij is geboren in Urmond (bij Geleen in Limburg) en werkte tot 1808 in Brielle.

11-05-1816: Op 11 mei 1816 koopt Cornelis Bik de korenmolen in Zegwaard van Jan Smeets voor de somma van 8000 gulden. De molen is belast met 25 gulden erfpacht. Op 13 mei 1816 leent hij hiervoor 8000 gulden van Johannes Rijshouwer (zie boven), wonende net buiten, doch onder de jurisdictie van Rotterdam. Cornelis Bik had eerder gewerkt als molenaarsknecht in Nootdorp.

1833: In 1833 koopt hij een windkorenmolen in Benthuizen voor de somma van 4500 gulden, die hij in mei 1847 weer verkoopt aan Pieter Oosthoek voor 2100 gulden. In hetzelfde jaar 1833 verkoopt Cornelis Bik zijn korenmolen en een perceel land in Zegwaard aan Pieter Johannes Haverkamp, koornmolenaar te Benthuizen, voor de som van 11300 guldens Pieter Johannes Haverkamp overlijdt op 18 september 1858, maar zijn vrouw Catharina Corbee zet het bedrijf Voort. Zij overlijdt in januari 1863 als korenmolenares te Zegwaard. Na het overlijden van Catharina wordt de molen geveild en gekocht door Gerrti Buijs. Gerrit Buijs en zijn vrouw Geertje Uitdenbogert waren afkomstig uit Bleiswijk.

29-05-1863: Op 29 mei 1863 koopt Gerrit Buijs de molen in een veiling voor de som van 8000 guldens. De bijbehorende huis, schuur, erve met tuin wordt gekocht door Simon van Velde. Kort hierna, op 11 juli 1863 koopt hij ook het huis, schuur en erve met tuin van Simon van Velde.

1878: In 1878 verkoopt Gerrit Buijs de wind koren- en pelt-molen van Zoetermeer en Zegwaart, met huis, schuur, erf, tuin en boomgaard aan de Molenweg aan Huibert Blonk uit Hazerswoude voor de som van 18870 guldens. Huibert Blonk bezat ook een korenmolen in Nootdorp waar zijn zoon Arend werkte (de huidige molen Windlust). Na het overlijden van Huibert Blonk in maart 1886 wordt er een inventaris opgemaakt van de nalatenschap, inclusief die van Lena Blonk, zijn overleden zuster.

1886: In juni 1886 koopt Hendrik Arieszoon Schelling uit Mijnsheerenland de wind- en stoom-korenmolen genaamd "de Hoop", met woonhuis, machinekamer, wagen, schuur, koe- en paardenstal, houtloods, hooiberg, erf, werf, boomgaard, tuin, dijkgrond en watering aan de Molenweg te Zegwaart en de dorschmachine, ingericht om met stoom te worden gedreven; voor de somma van 16405 gulden. Pieter van Beek te Zegwaart koopt het perceel wei- en hooiland en weg voor de somma van 5205 gulden en de zoon Arend Blonk ontvangt een achtkanten balie, korenmolen, steenen schuur, loods, paardenstal, werf, erf, tuin te Nootdorp ter waarde van 8575 gulden. Hendrik Schelling overlijdt al snel in oktober 1886 en de korenmolen "de Hoop" wordt nu doorverkocht aan Cornelis Vrijlandt te Moordrecht voor 13700 gulden. De dorschmachine wordt verkocht aan Arie Johannes Paul te Dordrecht voor 225 gulden. Cornelis Vrijlandt en zijn vrouw Emmigje de Vries verhuizen naar Zegwaart in november 1888, maar vertrekken in mei 1892 naar Amsterdam.

19-06-1886: Nieuwsblad, gewijd aan de belangen van de Hoeksche Waard, IJselmonde, Kralingen & Vlaardingen
Openbare Vrijwillige Verkooping,
ten gevolge van sterfgeval,
op Woensdagen 23 en 30 Juni 1886, telkens voorm. elf ure, in het koffiehuis van E. Ooms te Zegwaart, ten overstaan van den te Zoetermeer gevestigden Notaris H. VAN HAMERSVELT, van:
No.1 De welbeklante Wind- en Stoomkoornmolen, genaamd 'De Hoop', met drie Koppelsteenen gaand en loopend werk, de Locomobile van zes paardenkracht.

1893: In April 1893 verhuisden Bastiaan Hoogenboezem en zijn vrouw Jannetje Hoogenboezem van Schiedam naar Zegwaart. Volgens het bevolkingsregister was hij eerst korenmolenaar, maar werd later koopman. Zijn zoon Cornelis wordt later beschreven als korenmolenaar. 

16-01-1897: In januari 1897 meldt het Rotterdamsch Nieuwsblad dat "te Zegwaard is gisteren in den vroegen morgen de korenmolen met veel graan en lijnkoek, van G. Hogenboesem aan den Molenweg, een prooi der vlammen geworden. Alles was verzekerd. Het woonhuis en de stoommachine bleven gespaard".

aanvullingen

trivia

Volgens Ten Bruggencate was dit geen achtkante molen, maar een ronde stenen grondzeiler.