4 juni 1734: Boedelinventaris van Jan Jansz Wolff, overleden op 13 mei 1734. Hij was voor de helft eigenaar van deze molen.
Bron: Stadsarchief Amsterdam.
Gerrit Janse Wolff (zoon van Jan Jansz) werd eigenaar van het halve aandeel dat zijn vader had in deze molen. Op 18 juni 1734 sloten hij en (de curatoren over) Aeltje Gerrits, die de andere helft bezit, een compagnieschap om de molen gezamenlijk te exploiteren.
Bron: Stadsarchief Amsterdam.
Op 8 oktober 1734 werd de boedelscheiding van Aaltje Gerrits (als Aeltie Gerritse Schee op 10 aug. 1734 begraven) vastgesteld. Haar halve aandeel in deze molen (gewaardeerd op ƒ 7000) werd toebedeeld aan de oudste zoon Gerrit Jansz Wolff (die de andere helft reeds bezat).
Bron: Stadsarchief Amsterdam.
In 1748 was Gerrit Jansz Wolff nog de molenaar van De Oranjeboom, hij zal ook de eigenaar zijn geweest. In deze akte machtigde hij iemand om een aantal openstaande schulden te innen.
Bron: Stadsarchief Amsterdam.
Op 30 mei 1748 verkocht Gerrit Jansz Wolff deze molen aan zijn schoonvader Jan Otten van der Woude. Hier de notariële akte: Stadsarchief Amsterdam.
Het feitelijke transport werd pas in 1754 geregistreerd door de stad. Gerrit was toen kennelijk al overleden.
Bron: Stadsarchief Amsterdam.
Boedelbeschrijving van 10 mei 1754 van Gerrit Jansz de Wolf, houtzaagmolenaar op De Oranjeboom. Uit de beschrijving blijkt dat hij inderdaad de molen reeds voor 8050 gulden had verkocht aan zijn schoonvader Jan Otten van der Woude (molenaar van de molen De Windhond).
Bron: Stadsarchief Amsterdam.
Op 12 december 1760 lieten houtzaagmolenaar Jan Otten van der Wouden en zijn echtgenote van De Windhond (Tenbruggencatenummer 06492 a) een nieuw testament opstellen. Hun kleinzoon Jan de Wolf mocht De Oranjeboom uit de boedel kopen.
Bron: Stadsarchief Amsterdam.
Testament van Jan Wolf en echtgenote, "woonende buijten de Saagmoolens Poort, aan de moolen de oranje boom", 14 oktober 1762: Stadsarchief Amsterdam.
Arjen Lobach, maart-juli 2022.
Op 1 juni 1763 zegde een flink aantal eigenaars van molens het op 18 januari 1760 gesloten verzekeringscontract weer op. Voor De Oranjeboom was dat Jan Wolf (bron: Stadsarchief Amsterdam).
-----
In de Franse tijd kreeg De Oranjeboom de naam ’t Texelsche Wapen maar in 1845 werd de oude naam in ere hersteld.
Bronnen:
- "De molens van Amsterdam", G.J. Honig, 1929, blz. 127.
- M.v.A. II.
-----
Opregte Haarlemsche Courant, 31 mei 1825:
" ... , Makelaars, zullen op Maandag den 27 Junij 1825, te Amsterdam, ... verkoopen: Een kapitale, hechte, sterke, welgebouwde en zeer gerenomeerde HOUTZAAG-MOLEN, zijnde een Paltrok, genaamd HET TEXELSCHE WAPEN, met derzelver losse en vaste Gereedschappen, Knechts-Woningen, Lootsen, Houttuinen, Zaagzelhok en verdere Getimmertens en groote Molenwerf; voorts de dubbele hechte, sterke en weldoortimmerde Heeren-Huizing, Tuin en Tuinhuis, bijna geheel op vrijen Grond, en zeer gunstig gelegen buiten en over Zaagmolens-Poort, Buitenwijk 4, No. 442."
De Oranjeboom was jarenlang eigendom van houtkoper H. Pouwels, gevestigd op Middenweg 14.
Het Nieuws van den Dag, 13 maart 1891:
"Te Koop, om te verplaatsen, een hecht en sterke Houtzaagmolen, (Paltrok.)
Franco brieven, Middenweg 14, Amsterdam."
Het Nieuws van den Dag, 29 mei 1891:
Te Koop een houten Molen-As, tusschen hals en pen 4.05 M., 2 beste Roeden, 80 voet, benevens alles wat aan een Paltrok Houtzaagmolen behoort.
Franco brieven, Middenweg 14."
Het Nieuws van den Dag, 20 maart 1893:
Te Koop: Een beste houten Molenas, zwaar 62 X 62, lang tusschen hals en pen 4.40.
Fr. br. H. POUWELS, Middenweg 14, Amsterdam."
Rond 1899 werd deze molen (verder?) gesloopt. Over zijn werf werd de Gillis van Ledenberchstraat aangelegd.
De plaatsaanduiding van deze molen in "Molens in Noord-Holland in oude ansichten", 1980 is onjuist.
-----
afbeelding 1:
De voormalige Middenweg, verdwenen in 1897, ongeveer ter hoogte van de huidige Frederik Hendrikstraat, met molen 't Texelsche Wapen (De Oranjeboom) in feesttooi wegens het huwelijk van Pieter Hendrik Pouwels en Anna Christina Willink.
Collectie: Kabinetfoto's, vervaardiger: Douwes, Gebr.(uitgever).
afbeelding 2:
Achterweg, gezien in N. richting met molen De Oranjeboom (Het Texelsche Wapen), genomen vanuit molen 'De Blaauwe Bijl'.
collectie: Foto-afdrukken, vervaardiger: onbekend.
afbeelding 3:
Achterweg, na 1919: Gilles van Ledenberchstraat e.o., gezien in noordelijke richting naar molens: De Oranjeboom (afgebroken tussen 1890-1900), De Windhond ( 1896) en De Buis (1890-1900).
Datering: 1890, collectie: Olie Jbz., J.; foto's, vervaardiger: Olie Jbz., Jacob (1834-1905)(fotograaf).
-----
De Boom wordt tussen De Walrot en De Windhond genoemd op de plattegrond van Van Baarsel,
getekend in 1795, bijgewerkt in 1806.
Bron: "Amsterdam, die groote stad ...", dr. Henri Polak, 1936.
Molen 06492 c De Oranjeboom / Het Texelsche Wapen (Amsterdam)
Afbeelding: n.n.
Molen 06492 c De Oranjeboom / Het Texelsche Wapen (Amsterdam)
