Molen De Kuiper, Wormer

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1785

verdwenen

1796

verbrand

opvolger

Wormer (De Jonge Kuiper)

geschiedenis

Molenmakersknecht Jan Garbrandsz Kruijver noteerde in 1785: "is de verfmoole d'Kuijper geset te Wormer".
De bouwheer was Cornelis Kuijper, die met de bouw van deze molen zijn bezit uitbreidde met een compleet nieuw gebouwde molen. Kuijper was eigenaar van de firma Cornelis Kuijper & Zoon. Deze firma maalde verfstoffen met “de Uil”, “de Rob”, “de Snijder” en “de Bootsmansmaat”. Al deze verfmolens stonden in Wormer, waarom de concentratie van deze bedrijfstak hier zo hoog was blijft vooralsnog onduidelijk.

Op 11 februari 1786 verzekerde Cornelis Kuijper De Jonge Kuiper tegen brand, wat geen overbodige handeling was.

Op 16 juli 1796 werd de molen door de bliksem getroffen en compleet verwoest. Voor de brand waren er molenmakers op de Jonge Kuiper aan het timmeren die net de as op stempel hadden gehaald. Omdat de molen slecht liep werd er aan het halslager gewerkt. Dit maakte pogingen om de molen te blussen levensgevaarlijk. Nog voordat de molen compleet in brand stond, stortte het wiekenkruis dan ook in de Engewormerringsloot, waarna er niets meer te redden viel. Bij de dichtbij staande verfmolen de “De Uil” moest men gaan vonken malen, omdat de wind hun kant opstond, gerekend vanaf de in brand staande molen.
De meesterknecht van de Jonge Kuiper, Ome Klaas, ging na de brand lopend naar het kantoor van Kuijper in Zaandijk, om daar te horen dat dhr. Kuijper aan het biljarten was in het café “het Wapen van Amsterdam” op de Dam in Zaandam, hij vervolgde zijn weg om dhr. Kuijper in Zaandam persoonlijk in te lichten over het verlies van de molen. De man had dus een voettocht van ruim 9 kilometer achter de rug toen hij in Zaandam arriveerde om het onheilsnieuws te vertellen. Daar kreeg hij van Kuijper te horen dat deze nog dezelfde middag een nieuwe molen zou kopen om zo het verlies op te vangen. De molen was goed verzekerd en het assurantiecontract keerde een bedrag van ƒ 6065:18:18 uit.

Kuijper hield zijn woord en 6 maanden later was de molen herbouwd. Voor de herbouw van de Jonge Kuiper werd gebruik gemaakt van het achtkant van de in 1765 gebouwde Oostzaandamse pelmolen “de Korf”.

Bronnen:
- “Duizend Zaanse molens” P. Boorsma 1968 blz. 193
- “Drie eeuwen verf” Mr. D. Vis 1943 blz.74-76
- “Nieuwe schetsen uit het oude Zaanse molenleven” G. Husslage blz. 230-234
F. Rol.