Molen De Goudsbloem / De Gouwsnip (1e), Westzaan

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1670

verdwenen

1815

verbrand

voorganger

Westzaan (Meelmolen van Westzaan)

opvolger

Westzaan (De Goudsbloem / De Gouwsnip (2e))

geschiedenis

In het jaar 1670 verdween de oude molen door nog onbekende redenen. Mogelijk raakte hij zwaar beschadigd tijdens een storm of verbrandde hij. Op 6 januari 1671 kreeg Claes Cornelisz. Molenaer de windbrief voor De Goudsbloem uitgereikt, hierbij wordt vermeld dat de molen omstreeks kerst 1670 in bedrijf was gekomen. Claes Molenaer wass vermoedelijk dezelfde persoon als Claes Luyt. Tot wanneer er een “Luyt” met de molen maalde is niet bekend.

In het jaar 1719 was De Goudsbloem het bezit van Egge Willemsz. Op 19 januari 1723 werd het volgende geveild: ”een huys tot Westsaene op ’t Wuyver over den dijksloot, belent ten westen Egge de koornmoolenaer.” Dit laat zien dat er bij de Goudsbloem geen woonhuis aanwezig was, Egge Willemsz. woonde dus op het Weiver in Westzaan. Bij veel van de andere Zaanse meelmolens was op korte afstand van de molen wel een molenaarshuis aanwezig.

Op 5 juni 1733 werd in Zaandam de collectieve brandverzekering het papiermakerscontract opgericht. In dit contract waren echter niet alleen papiermolens verzekerd, ook zaagmolens en pelmolens sloten zich aan bij deze brandverzekering. Op naam van Willem Eggesz. Molenaar werd De Goudsbloem ook in het papiermakerscontract verzekerd, de verzekerde waarde van de molen bedroeg ƒ 2000.

De Goudsbloem bleef tot het jaar 1800 in bezit van de familie Molenaar. Op 28 juli van dat jaar liet Willem Molenaar het volgende veilen in het koffiehuis “de Bataaf” (=nu hotel de Prins): “De eenige koorn- of meelmolen alhier met 3 steenen gend. de Goudsbloem, plus erf, staande aan het noorderende van de Gouw en 't zuidenende van den Middel bij het Guispad. Het octrooi van deze molen 't welk niet te vinden is, word bestaande met alle deszelfs voorrechten onder de verkoop begreepen en zal gevonden wordende aan den koper worden ter hand gesteld.” Dit laatste hield in dat de windbrief van de molen was zoekgeraakt en mocht hij weer opduiken dan zou hij aan de rechtmatige eigenaar worden gegeven. Voor een bedrag van ƒ 2400 kwam De Goudsbloem in handen van Gerbrand Dekker, die hem kort hierna doorverkocht aan Dirk Kroon.

Dirk Kroon maalde enkele jaren met de molen en verkocht hem op 8 maart 1814 voor ƒ 2200 aan Cornelis Rijkes.

Lang had Cornelis Rijkes geen plezier van de molen want op 18 maart 1815, om 1 uur ’s middags, raakte De Goudsbloem in brand en werd volledig in de as gelegd. De oorzaak van de brand was hoogst waarschijnlijk brandstichting. De Goudsbloem was voor ƒ 3000 tegen brand verzekerd bij een Amsterdamse verzekeringsmaatschappij, of zij dit bedrag daadwerkelijk aan Rijkes uitkeerden is onbekend. De molen werd herbouwd.

Bronnen:
- “Duizend Zaanse Molens”, P. Boorsma 1968 blz. 217.
- “250 Zaanse molens”, R. Couwenhoven 2001 blz. 120.
- “Zaanlandsch jaarboek”, G.J. Honig en S. Lootsma 1934 blz. 145-148.
F. Rol, Zaandijk.