Molen van Berghuis (pel- en korenmolen), Stroobos/ Strobos

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1851 - 1854

verdwenen

1924

1920 - 1924 afgebroken

geschiedenis

Sybolde Berghuis, geboren op 29 juli 1826 in Pieterzijl, kreeg op 10 mei 1851 vergunning voor het bouwen van een pel- en korenmolen te Stroobos. Hij kocht op 19 mei 1852 een stuk land van Sytze Lammerts van der Wal, dat gelegen was aan de noordzijde van het Hoendiep, 250m ten westen van de vroegere provinciegrens, kadastraal gemeente Drogeham, sektie A nr. 971.

De molen werd in de jaren 1852 tot 1854 voltooid. Het werd een achtkante rietgedekte stellingmolen op een houten tussen- en een stenen onderstuk, en een rietgedekte kap.

Berghuis liet de rietbedekking van het achtkant halen, om minder last te hebben van de terugslag van wind op het wiekenkruis. Hij heeft ook de halssteen laten vervangen door een bronzen zelf instelbaar schaallager, hier door zou de molen nog lichter lopen. Dit om de concurrentie voor te blijven.

Aan het begin van de 20e eeuw kwam er een stoommachine en raakte de molen buiten gebruik. De pellerij en de stoommachine werden ten oosten van de molen in een schuur geplaatst.

De zoon van Sybolt, Hermannus Berghuis, bouwde in 1877 aan de overkant van het Hoendiep een oliemolen (Tenbruggencatenummer 03237 b). Sybolt Berghuis overleed voor 1907, zoon Hermannus zette het bedrijf voort. In 1920 deed Hermannus alles over aan zijn twee zonen Hermannus Hendrik en Anne Wijtzes.

In de jaren 1920-1924 werd de molen afgebroken.

Bronnen:
- Het molenbestand in Friesland, een overzicht van het aantal der industriemolens in Frl. tot 1900, art. door drs. D.M. Bunskoeke in De Utskoat nr. 40, dec. 1985.
- De Utskoat nr. 76, artikel Een grensgeval door W. Entrop.
- "Gerkesklooster – Stroobos, het dorp dat leeft, door Klaas van der Schuit en Jannie Geertsma-Hamstra.