- naam
- (Naamloos)
- modeltype
- Standerdmolen, grondzeiler
- functie
- korenmolen
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
Het malen van graan, thans op vrijwillige basis
- adres
-
Schoolstraat 65
5066 ED Moergestel - Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Ten Bruggencate-nr.
- 02525
- oude dbnr.
- B560
- Meest recente aanpassing
- | Streek
Molen (Naamloos), Moergestel
Moergestel, Noord-Brabant
b
locatie
- plaats
-
Moergestel
- gemeente
- Oisterwijk, Noord-Brabant
- streek
- De Kempen
- kadastrale aanduiding
- Gemeente Moergestel, sectie B, nr. 3065
- geo positie
-
X: 140643, Y: 394342N: 51.53787, O: 5.18027
- biotoopwaarde
- 3 (matig)
- landschappelijke waarde
- Niet onbelangrijk; goed zichtbaar vanaf de snelweg A58. De directe omgeving is echter minder fraai geworden door lage industriële bebouwing.
contact en bezoek
- bezoek/postadres
-
Schoolstraat 65
5066 ED Moergestel - molenaar
- Victor Theeuwes / Michiel de Waard
- telefoon
- 013-5132187 / 00 32-14430760
-
- social media
- open voor publiek
- ja
- open op zaterdag
- ja
- open op zondag
- nee
- op afspraak
- ja
- openingstijden
In de regel zaterdag en op afspraak
- toegangsprijzen
- winkelinformatie
- meelverkoop
- nee
- museuminformatie
- gericht op scholen
- nee
- bijzonderheden
- fietsroute
- fietsroute in de buurt van (Naamloos) via fietsnetwerk.nl
constructie
- modeltype
- Standerdmolen, grondzeiler
- krachtbron
- wind
- functie
- romp
- Kast gedekt met hout, donkerrood geverfd. Paraplu gedekt met hout en tengels.
- kap
- Gedekt met schaliën
- inrichting
Drie koppel kunststenen; kammenluiwerk.
- plaats bediening
- grondzeiler
- plaats kruiwerk
- middenkruier
- kruiwerk
- Zetelkruiwerk. Kruihaspel.
- vlucht
- 26,00 m.
- vang
- Vlaamse blokvang. Vangbalk met haak; vangtrommel.
- overbrenging
Voorste bovenwiel:
Tandkrans trapzijde: 71 kammen. Steenschijfloop 16 staven.
Tandkrans borstzijde: 81 kammen. Steenwiel 15 kammen.
Achterste bovenwiel:
62 kammen. Steenschijfloop 13 staven.
Overbrengingen resp. 1 : 4,44, 1 : 5,4 en 1 : 4,77.- hoogte
- wiekvorm
- Oud-Hollands
- wiekenkruis
-
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte Derckx 114 binnen 1974 1974/2010 binnen aanw. 26,00 Derckx 115 buiten 1974 1974/2010 buiten aanw. 26,00 Fransen g.n. binnen 1914 1914? binnen 1974 25,60 Fransen g.n. buiten 1904 1904? buiten 1974 26,00 - wiekverbeteringen
Op deze molen is nooit een wiekverbetering toegepast.
- bovenas
-
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte Nijmeegsche IJzergieterij ? 2009 2009 aanw. 06,00 Mercx g.n. ? 2007 03,08
verwijzingen
- allemolens.nl
- Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
- monument
- 29946
- inventarisnummer
- NB061
eigendom
- eigenaar
- Gemeente Oisterwijk
- eigendomsvorm
- Gemeente
geschiedenis
- toestand
- werkend
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
Het malen van graan, thans op vrijwillige basis
- afkomstig van
- omwentelingen
- geschiedenis
-
De kast van de huidige molen is in aanleg zeer oud; enkele delen dateren uit ca. 1600. Hij staat op de huidige plaats sinds 1852, toen C. Roozen vergunning kreeg om de molen daarnaartoe te kunnen brengen. Daarvoor stond de molen ook in Moergestel, en wel op de Molenakker in het gehucht De Heuvel. De molen stond tot 1852 dus niet te Biest-Houtakker, zoals meestal is beweerd.
Deze standerdmolen moet ooit 'gerezen' zijn: de vlucht kon, door verhoging van de teerlingen, vrij gemakkelijk worden vergroot (waardoor het vermogen van de molen aanzienlijk kon toenemen).
Hier schijnt dit echter voornamelijk te zijn gedaan om de benedenruimte beter te benutten: het was zeer gemakkelijk dat, áls de kruisplaten zo hoog lagen, de molenaar eronderdoor kon lopen! Deze molen heeft daarom een vrij hoge onderbouw en een, gezien de vlucht, kleine kast. Niet duidelijk is, of die verhoging plaatsvond in 1852 of al eerder.
In 1974 werden de roeden vervangen; in 1985 en 1992 volgden verdere restauraties.
In de 21ste eeuw stond de molen geruime tijd stil en vanaf 2007 zelfs tijdelijk zonder as en roeden, vanwege problemen met de gietijzeren insteekkop. Uiteindelijk werd deze afgekeurd. Volledig herstel liet vervolgens op zich wachten vanwege plannen om de molen te verplaatsen of te verhogen.
Uiteindelijk is de molen gehandhaafd zonder dat de omgeving wezenlijk werd veranderd of de molen op een soort van berg is neergezet. Begin 2010 was de molen weer maalvaardig met een nieuwe gietijzeren as (dus geen insteekas meer). De Derckx-roeden van 1974 werden weer gestoken, na eerst nog te zijn verlengd. Het houten gedeelte van de vorige as werd opengehakt en dient nu als vulstukken rond de nieuwe as.
Aan de achterzijde van de bovenas werd een nieuw tweede bovenwiel aangebracht voor de aandrijving van een derde koppel stenen.
aanvullingen
- toelichting naam
Deze molen heeft, voorzover bekend, nooit een naam gehad.
- unieke eigenschap
De enige standerdmolen in Nederland waarvan de constructie van de kast niet gesteund wordt door weegbanden, maar door veldkruisen.
foto's
- foto's
-
draag zelf bij
- teksten
- tekstbijdragen over deze molen insturen | Wilt u specifiek iets kwijt over een roede, as of motor, klik dan daar op het rode envelopje ✉︎ behorende bij het betreffende object.
- foto's
- foto's insturen