Molen (Naamloos), Moergestel

Moergestel, Noord-Brabant
b

korte karakteristiek

naam
(Naamloos)
modeltype
Standerdmolen, grondzeiler
functie
korenmolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

adres
Schoolstraat 65
5066 ED Moergestel
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
02525
oude dbnr.
B560
Meest recente aanpassing
| Streek
media-bestand
Molen 02525 (Naamloos) (Moergestel)
Michiel de Waard (14-5-2011)

locatie

plaats
Moergestel
gemeente
Oisterwijk, Noord-Brabant
streek
De Kempen
kadastrale aanduiding
Gemeente Moergestel, sectie B, nr. 3065
geo positie
X: 140643, Y: 394342
N: 51.53787, O: 5.18027
biotoopwaarde
3 (matig)
landschappelijke waarde
Niet onbelangrijk; goed zichtbaar vanaf de snelweg A58. De directe omgeving is echter minder fraai geworden door lage industriële bebouwing.

contact en bezoek

bezoek/postadres
Schoolstraat 65
5066 ED Moergestel
molenaar
Victor Theeuwes / Michiel de Waard
telefoon
013-5132187 / 00 32-14430760
e-mail

website
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

In de regel zaterdag en op afspraak

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van (Naamloos) via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Standerdmolen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
Kast gedekt met hout, donkerrood geverfd. Paraplu gedekt met hout en tengels. 
kap
Gedekt met schaliën
inrichting

Drie koppel kunststenen; kammenluiwerk.

plaats bediening
grondzeiler
plaats kruiwerk
middenkruier
kruiwerk
Zetelkruiwerk. Kruihaspel.
vlucht
26,00 m.
vang
Vlaamse blokvang. Vangbalk met haak; vangtrommel.
overbrenging

Voorste bovenwiel:
Tandkrans trapzijde: 71 kammen. Steenschijfloop 16 staven.
Tandkrans borstzijde: 81 kammen. Steenwiel 15 kammen.
Achterste bovenwiel
62 kammen. Steenschijfloop 13 staven.
Overbrengingen resp. 1 : 4,44, 1 : 5,4 en 1 : 4,77.

hoogte
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
media-bestand
Roede 114, Derckx
Derckx
✉︎ 114 binnen 1974 1974/2010 binnen aanw. 26,00
media-bestand
Roede 115, Derckx
Derckx
✉︎ 115 buiten 1974 1974/2010 buiten aanw. 26,00
Fransen ✉︎ g.n. binnen 1914 1914? binnen 1974 25,60
Fransen ✉︎ g.n. buiten 1904 1904? buiten 1974 26,00
wiekverbeteringen

Op deze molen is nooit een wiekverbetering toegepast.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
media-bestand
As ?, Nijmeegsche IJzergieterij
Nijmeegsche IJzergieterij
✉︎ ? 2009 2009 aanw. 06,00
media-bestand
As g.n., Mercx
Mercx
✉︎ g.n. ? 2007 03,08
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

omwentelingen
geschiedenis

De kast van de huidige molen is in aanleg zeer oud; enkele delen dateren uit ca. 1600.  Hij staat op de huidige plaats sinds 1852, toen C. Roozen vergunning kreeg om de molen daarnaartoe te kunnen brengen. Daarvoor stond de molen ook in Moergestel, en wel op de Molenakker in het gehucht De Heuvel. De molen stond tot 1852 dus niet te Biest-Houtakker, zoals meestal is beweerd.

Deze standerdmolen moet ooit 'gerezen' zijn: de vlucht kon, door verhoging van de teerlingen, vrij gemakkelijk worden vergroot (waardoor het vermogen van de molen aanzienlijk kon toenemen).
Hier schijnt dit echter voornamelijk te zijn gedaan om de benedenruimte beter te benutten: het was zeer gemakkelijk dat, áls de kruisplaten zo hoog lagen, de molenaar eronderdoor kon lopen! Deze molen heeft daarom een vrij hoge onderbouw en een, gezien de vlucht, kleine kast. Niet duidelijk is, of die verhoging plaatsvond in 1852 of al eerder.

In 1974 werden de roeden vervangen; in 1985 en 1992 volgden verdere restauraties.

In de 21ste eeuw stond de molen geruime tijd stil en vanaf 2007 zelfs tijdelijk zonder as en roeden, vanwege problemen met de gietijzeren insteekkop. Uiteindelijk werd deze afgekeurd. Volledig herstel liet vervolgens op zich wachten vanwege plannen om de molen te verplaatsen of te verhogen.
Uiteindelijk is de molen gehandhaafd zonder dat de omgeving wezenlijk werd veranderd of de molen op een soort van berg is neergezet. Begin 2010 was de molen weer maalvaardig met een nieuwe gietijzeren as (dus geen insteekas meer). De Derckx-roeden van 1974 werden weer gestoken, na eerst nog te zijn verlengd. Het houten gedeelte van de vorige as werd opengehakt en dient nu als vulstukken rond de nieuwe as.
Aan de achterzijde van de bovenas werd een nieuw tweede bovenwiel aangebracht voor de aandrijving van een derde koppel stenen.

aanvullingen

toelichting naam

Deze molen heeft, voorzover bekend, nooit een naam gehad.

unieke eigenschap

De enige standerdmolen in Nederland waarvan de constructie van de kast niet gesteund wordt door weegbanden, maar door veldkruisen.

foto's

foto's