Molen Nieuwe- of Drooggemaakte Polder nr 4, ondermolen, afd. Achter Nieuwkoop, Pijnacker

Pijnacker, Zuid-Holland
v

korte karakteristiek

naam
Nieuwe- of Drooggemaakte Polder nr 4, ondermolen, afd. Achter Nieuwkoop
modeltype
Kantige molen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
01768 g
oude dbnr.
V2004
Meest recente aanpassing
| Conversie
media-bestand
Molen 01768 g Nieuwe- of Drooggemaakte Polder nr 4, ondermolen, afd. Achter Nieuwkoop (Pijnacker)
Foto: n.n., opn.1900, coll. Betty vd Toolen

locatie

plaats
Pijnacker
plaatsaanduiding
gemeente
Pijnacker-Nootdorp, Zuid-Holland
streek
Delfland
kadastrale aanduiding 1811-1832
Pijnacker A (2) 148 a De Nieuwe polder van Pijnacker
geo positie
X: 89905, Y: 449666
N: 52.03151, O: 4.43861

constructie

modeltype
Kantige molen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
achtkante bovenkruier
inrichting
scheprad
versieringen
.

plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
1861 verbrand, herbouwd
verdwenen
geschiedenis
Doordat er eerst voor eigen gebruik veen gewonnen werd en later op grotere schaal, ontstonden er sinds de 16e eeuw grote veenplassen rond Pijnacker.

De Oude Polder van Pijnacker werd vóór de droogmakingen van 1761 tot 1789 bemalen door vier molens, te weten de Noordmolen, de Noorddammolen, de Zuiddammolen en de Zuidmolen.
De molens stonden in de omgeving van de schutsluis (Het Verlaat). Zij maalden uit op de Pijnackersche vaart.

Op het oorspronkelijk grondgebied van de Oude Polder van Pijnacker bevinden zich drie droogmakerijen. Twee van deze droogmakerijen kregen een eigen bestuur en reglement en vormden zelfstandige polders.

De 1e droogmakerij werd in 1789 voltooid en kreeg de naam Nieuwe of Drooggemaakte Polder.
De 2e droogmakerij dateert van omstreeks 1861 en kreeg de naam Droogmaking in de Oude Polder van Pijnacker.
De 3e droogmakerij omvat circa 12 hectare en staat bekend onder meerdere namen. Bekend zijn Vlielandse plas of 'De Kleine Plas', 'Het Poldertje van Buijsen' en de 'Plas van Legner'. Deze droogmaking, die omstreeks 1867 werd gerealiseerd bleef deel uitmaken van de Oude Polder.

De Nieuwe of Drooggemaakte Polder (496 ha.) had vier molens in getrapte bemaling: een ondermolen, twee middelmolens en een bovenmolen. Ze werden allen na 1915 gesloopt en vervangen door twee elektrische gemalen

De bemaling van de polder bestond in 1789 uit vier droogmakerijmolens, genummerd 1 tot en met 4.
Molen nummer 1 ook wel bovenmolen genoemd, stond aan de Rijskade en behoorde vóór de
droogmaking tot de Oude Polder van Pijnacker en had toen de naam Noordmolen.
Molen nummer 2 stond in de zuidelijke hoek van het blok Helpolder bij de Rijskade.
Molen nummer 3 stond aan de zuidoostelijke rand van het blok Voor-Nieuwkoop.
Molen nummer 4, ook wel benedenmolen genoemd stond in het blok Achter-Nieuwkoop op ongeveer 110 meter ten noordwesten van de Katwijkseweg en op 500 meter ten noordoosten van de Nieuwkoopsche weg.
-----

Eén van de laatste molenaars van deze molen was mijn betovergrootvader Leendert van der Toolen. Hij staat op de foto samen met zijn broer Pieter.
De vrouwen op de foto zijn of hun vrouwen of hun zussen. Dit hangt af van wanneer de foto is gemaakt.
Bron: ?
-----

De Benedenmolen verbrandde op 21 juni 1861 (bron: NRC, 24 juni 1861).
De verzekerde waarde bedroeg ƒ 12.627 (bron: Brandwaarborgmaatschappij).
De molen werd herbouwd door het timmermansbedrijf van Cornelis de Graaf uit Oude Leede, zie Tenbruggencatenummer 03937 k (bron: "Oude Leede een buurtschap".

aanvullingen

trivia
1e ondermolen van de Nieuwe- of Drooggemaakte Polder.

toelichting op de 1e afbeelding:
Geïllustreerd Christelijk vijf cents blad, 1914
'Een oud geslacht'
Dezer dagen verheugde het den oudsten watermolenaar te Pijnacker, zijn eenigen broeder en 2 zusters te mogen zien in hoogen ouderdom, op den watermolen van Van der Toolen, waar nevenstaand viertal werd geboren. Zij tellen met hun vieren het getal van 338 jaren, wat wel iets zeldzaams mag genoemd worden. Van links naar rechts staande: de watermolenaar, oud 78 jaar en zijn broeder oud 82 jaar en van links naar rechts zittende: beide zusters, de eene 86 jaren, de andere 92 jaar.
Informatie van Paul van den Berg, 21 januari 2013

Op onderstaande foto staat op de voorgrond Leendert van der Toolen.

In juni 1841 stierf Cornelis van der Tholen(Toolen) in de molen, zijn kinderen waren toen minderjarig. Zijn weduwe Clasijntje Herbert hertrouwde met Dirk Gravensteijn. Samen met de oudste zoon van Cornelis zette Pieter het werk voort.
Later namen Leendert en Pieter de molen over.
Leendert en zijn vrouw Lena Molenaar kregen 15 kinderen, zij woonden in de molen en in het nabij gelegen zomerhuisje.
Na het overlijden van Lena Molenaar ging Leendert bij zijn dochter wonen en nam zijn zoon Pieter van der Toolen het molenaarschap over tot deze gesloopt werd.
Deze laatste Pieter was gehuwd met Cornelia Maria Vis. Zij woonden in het zomerhuis en zij kregen samen zes kinderen.
De molen is zo'n 80 jaar lang bemalen geweest door de familie van der Toolen.
Informatie: Betty van der Toolen, 6 februari 2007