Molen De Ster, Naaldwijk

Naaldwijk, Zuid-Holland
v

korte karakteristiek

naam
De Ster
modeltype
Ronde molen, stellingmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
01528 a
oude dbnr.
V1334
Meest recente aanpassing
| Geschiedenis
media-bestand
Molen 01528 a De Ster (Naaldwijk)
Foto: n.n.

locatie

plaats
Naaldwijk
plaatsaanduiding
aan de Molenstraat
gemeente
Westland, Zuid-Holland
streek
Westland
kadastrale aanduiding 1811-1832
Naaldwijk D (2) 564 Pleun Keijzer, molenaar
geo positie
X: 74005, Y: 445866
N: 51.99526, O: 4.20785

constructie

modeltype
Ronde molen, stellingmolen
krachtbron
wind
functie
romp
ronde bovenkruier op zeskante onderbouw
plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
buitenkruier
hoogte
stellinghoogte ca 8m
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
verdwenen
afgebroken
geschiedenis

Al in 1230 stond op dezelfde plaats een korenmolen. De molen stond aan de Molenstraat, daar waar nu "De Stelling" is. De heren van der Woerd waren destijds de eigenaar. Ze hadden o.a. door het bezit van de korenmolen van Naaldwijk veel invloed en inkomsten. Het malen van het graan kostte de Naaldwijkers uiteraard geld en de molen werd verpacht aan de hoogst biedende.

De afgebeelde molen is de later gebouwde ronde stenen stellingmolen. 

Arij Dircxz Bouman had het recht van de korenmolen in Naaldwijk op de conditie dat hij jaarlijks 24 Carolus guldens zou betalen aan het Huis van Naaldwijk voor het erfleen toegekend door de Heeren Staten van Holland en Westvriesland (Dingboeken, Rechterlijk archief Naaldwijk (toegangsnr 133, inventaris nr 25).

01-09-1687: Op 1 september 1687 verschenen Arij Dirckse Bouman en zijn vrouw Arijantie Edelman voor de schepenen van Naaldwijk betreffende een argument over het maalrecht in Naaldwijk en in Delft (Regest van aanvragen om taxatie voor collateraal, Rechterlijk archief Naaldwijk, toegangsnr 133, inventarisnr 85)

28-11-1708: Na het overlijden van de korenmolenaar Arij Dircxz Bouman op 28 november 1708 (met vier onmondige kinderen) blijkt dat hij veel schulden heeft. Zijn oudste zoon Cornelis Bouman is dertien jaar oud en te jong om het bedrijf voort te zetten. Op 13 december 1708 wordt besloten de molen op een veiling aan te bieden. Worm Dircx Opstal biedt 6300 gulden voor de molen.

31-01-1709: Hij verschijnt op 31 januari 1709 met Jacob van Wouw voor de schepenen van Naaldwijk en verklaard dat hij de koop gedaan heeft namens Jacob van Wouw. De molen wordt later overgenomen door zijn zoon Arij Jacobsz van Wouw, hetgeen blijkt uit de verklaring van J. van Sweth, weduwe van P. van der Arend, H. van der Valk, J. van Adrichem en M. Koenraad op verzoek van de korenmolenaar Ary van Wouw over de heffing van impost op het gemaal wegens graan afkomstig van bewoners van huizen ten zuiden van de Groote Gantelwatering, 1754 (Archief van het Gemeentebestuur Naaldwijk, Toegangsnummer: 100; Stukken betreffende accijnsen: imposten op het gemaal, het bestiaal en de wijn). Zijn zoon, Jacob Arijsz van Wouw volgt hem op als molenaar. Zijn dochter Petronella van Wouw komt in het bezit van het erfleen voor de molen. In juni 1782 trouwt Petronella van Wouw met Jan Coops, molenaar op de snuifmolen “de Meerkoet” in Rotterdam Kralingen. In dezelfde maand trouwt haar jongere zus Johanna met de korenmolenaar Jacob Overgaauw.

H. van den Berg, hoofdonderwijzer te Naaldwijk, vermeld in zijn boek “Korte Beschrijving van de Gemeente Naaldwijk en wandeling door omliggende dorpen” (1875), hoe Petronella van Wouw, huisvrouw van Jan Coops in Rotterdam, haar leenbezit overdroeg aan haar jongere zus Johanna van Wouw, huisvrouw van Jacob Overgaauw, de toenmalige bewoner van de molen.

05-05-1783: Dit vond plaats op 5 mei 1783 voor de Raadspensionaris Pieter van Bleiswijk, stadhouder der Leenen van de Staten van Holland en Westfriesland. (Akte van belening, Archief Gemeentebestuur Naaldwijk, toegangsnr 100, inventarisnr 230).

1788: In 1788 werd het huidige molenaarshuis gebouwd aan de Dijkweg Naaldwijk

09-07-1816:  Jacobus Overgaauw biedt een stenen windkorenmolen aan, staande te Naaldwijk, te koop aan in de Rotterdamsche Courant. Verdere informatie kan ook gegeven worden door zijn oom Jacob Overgaauw, koornmolenaar te Rotterdam

Twee jaar later wordt de molen, met huis, koeien- en paardenstal en vruchtbare tuin opnieuw te koop aangeboden in de Rotterdamsche Courant door de eigenaar Jacob Overgaauw, op de korenmolen de Goudsbloem in Rotterdam.

04-06-1818: Rotterdamsche courant, Uit de hand tekoop, opzeeraannemelijke Conditien, een STEENEN WIND-KORENMOLEN , met liet daar nevens staande HUIS, KOEIJEN- en PAARDENSTAL en een vruchtbaren TUIN, (staande in de volkrijke gemeente Naaldwijk, in het Westland. — Te bevragen bij den Eigenaar JACOB OVERGAAUW, op den Korenmolen de Goudsbloem , te Rotterdam.

09-06-1818: Op 9 juni 1818 in de Rotterdamsche Courant. Rond 1820 wordt Appolonius (“Pleun”) Keijzer korenmolenaar in Naaldwijk. Zijn naam (en beroep korenmolenaar) komen voor in diverse geboorte en overlijdensakten van de Burgerlijke Stand tussen 1821 en 1835. In 1841 wordt een proces-verbaal opgemaakt door de inspecteur der directe belastingen wegens het malen van graan en tarwe op een onvoldoend biljet ten name van P. Keijzer korenmolenaar (Archief Gemeentebestuur Naaldwijk, toegangsnr 101, inventarisnr 733).

26-01-1835: Dagblad van 's Gravenhage

Er wordt door eene Weduwe, tegen 1e Februarij, een ongehuwde MEESTERKNECHT op een Korenmolen gevraagd, voorzien van bewijzen van bekwaamheid en zedelijk gedrag. Adres: L. van der Roer, Mr. Broodbakker te Naaldwijk. Brieven franco.

11-01-1841: Jan Jacobus Roels, geboren 11 januari 1841, was knecht bij zijn vader Cornelis en zette na de dood van zijn vader het bedrijf voort.

13-06-1846: Opregte Haarlemsche Courant
Uit de hand te koop: Een sterk, wel onderhouden SPOORWIEL, 1,69 el diameter, en 3 sterke STEENSCHIJVEN, 0,58 diameter, te bevragen met franco brieven, aan de Koorn- en Pelmolen  te Nooldwijk

21-12-1865: Er verschijnt een geregtelijke aankondiging in de Nederlandsche Staatscourant: “Bij Acte, den 18den November 1865, voor den Notaris Isaäc van der Poort te Maasland verleden, is door de Ondergeteekenden Cornelis Roels, Koren- en Pelmolenaar, en Jan Jacobus Roels, Particulier, beiden te Maasland, aangegaan een Vennootschap tot uitoefening voor gemeenschappelijke rekening van het bedrijf van Koren- en Pelmolenaar en het drijven van den daartoe betrekkelijken handel. De Vennootschap is gevestigd te Maasland, onder de Firma van ‘C. Roels en Zoon’, van welke Firma ieder Vennoot de teekening heeft voor alle zaken de Vennootschap betreffende, en is aangegaan voor vijf jaren, ingaande 1 Januarij 1866 en alzoo zullende eindigen 1 Januarij 1871, met stilzwijgende continuatie, na dien tijd, van jaar tot jaar, bij gebreke van opzegging uiterlijk drie maanden te voren gedaan. Cs Roels, J.J. Roels”.

16-02-1883: Jan Jacobus Roels vestigde zich op 16 februari 1883 te Naaldwijk en woonde aan de Molenstraat 26. Hij overleed op 76-jarige leeftijd. 

14-10-1903: De Zuid-Willemsvaart
"Door den hevigen storm van Zaterdag 11. was het zeil van een der wieken van den molen te Naaldwijk losgegaan. Om dit te herstellen, ging de molenaar J. R. op de wiek staan en terwijl hij bezig was, werd de molen in beweging gezet, zoodat J. R. in de hoogte werd medegenomen. Gelukkig hield hij zijne tegenwoordigheid van geest, klampte hij zich stevig vast en riep om hulp. Hij moest echter een geheele omwenteling maken ; toen liet hij los, grijpende naar het nog steeds fladderende zeil en kwam er onzacht op de balie neer. Gelukkig kwam hij er met een paar kneuzingen af."

14-08-1909: Westlandsche courant
NAALDWIJK, 12 Aug. Inden nacht van Zondag op Maandag ontlastte zich te omstreeks 3 uur, boven onze gemeente een onweder, zooals wij het in verscheidene jaren niet hebben bijgewoond. De knetterende donderslagen volgden onmiddellijk op den bliksem en verscheidene malen verwachtte men niet anders of ’t was ergens ingeslagen. Te ongeveer kwart over drie sloeg de bliksem op de draden der electrische verlichting, waardoor het geheele dorp in’t donker werd gezet, doch gelukkig geen schade werd toegebracht. Alleen in de electrische centrale werden een paar meters zoo goed als geheel verbrand. Ook de molen van den heer Roels en de R. K. kerk vertoonen flauw sporen van blikseminslag. De bui ging vergezeld van hevigen regen, een enkele maal met wat hagel vermengd.

Informatie van oa R. Pols; A. Bom.

nog waarneembaar

het vm molenaarshuis, Dijkweg 9