Molen (korenmolen), Rijswijk

Rijswijk, Zuid-Holland
v

korte karakteristiek

naam
(korenmolen)
modeltype
Ronde molen, stellingmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
01070 a
oude dbnr.
V2360
Meest recente aanpassing
media-bestand
Molen 01070 a (korenmolen) (Rijswijk)
Ansichtkaart, coll. Joh.v.d.Veen

locatie

plaats
Rijswijk
plaatsaanduiding
nabij de Hoornbrug
gemeente
Rijswijk, Zuid-Holland
streek
Haaglanden
kadastrale aanduiding 1811-1832
Rijswijk D (2) 376 Pieter Burgersdijk, koornmolenaar
geo positie
X: 83387, Y: 452145
N: 52.05298, O: 4.34312

constructie

modeltype
Ronde molen, stellingmolen
krachtbron
wind
functie
romp
ronde bovenkruier
plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Pot ✉︎ 1660 buiten 1892 1892? buiten 1922 25,30
over de wieken

De molen had vanaf het begin van de twintigste eeuw zelfzwichting. 
Informatie van Rob Pols. 

afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
>
verdwenen
gesloopt
geschiedenis

Reeds in de Middeleeuwen stond hier al een houten voorganger.

In 1588 bekrachtigen Schout en Schepenen van Rijswijk een overeenkomst tussen Hendrick Peerboom en de Leidse molenaar Huybrecht Corneliszoon betreffende de herbouw van een korenmolen bij de Hoornbrug (rechterlijk archief van Rijswijk, april 1588; stadsarchief Delft).

In 1698 verzoekt korenmolenaar Pieter Burgersdijk het Hoogheemraadschap van Delfland om een verbod op beplanting langs de Haagweg bij de Hoornbrug. Dit verzoek wordt ingewilligd (stadarchief Delft)

De molen wordt overgenomen door Huijbrecht Pieterse Burgersdijk (1666-1746), gevolgd door zijn zoon Pieter Burgersdijk (1710-1789). Hij wordt opgevolgd door Huibregt Pieters Burgersdijk (1748-1787), een gewiekst zakenman. Hij begin een herberg naast de molen, genaamd ‘t Molentje.

22-06-1765: De Oprechte Haerlemsche Courant van 22 juni 1765 beschrijft hoe de Ridder van York, de Engelse ambassadeur, met zijn gasten “prachtig ter maaltijd onthaald werden aan de Hoornbrug bij Rijswijk, op de Moolen van en bij den kastelein Burgersdijk”. De herberg wordt ook gebruikt voor verkopingen.

21-04-1775: Zo biedt de Rotterdammer Antonie van Aaken op 26 april 1775 een menagerie van land- en water-gevogelte aan (advertentie in ‘s Gravenhaegsche Courant van 21 april 1775). Pieter Burgersdijk (1777-1855) neemt het bedrijf over van zijn vader. Zijn zoon Huibert is ook werkzaam op het bedrijf, maar overlijdt zonder een mannelijke opvolger in 1842. Maria Helena Burgersdijk (1813-1875), een dochter van Pieter Burgersdijk, trouwt in 1844 met de molenaar Willem Verhagen, die het bedrijf voortzet samen met zijn zonen Leendert Willem, Willem Pieter Bartholomeus en Huibert Adrianus Verhagen. Leendert Willem overlijdt al vroeg op 27 jarige leeftijd.

Vanaf 1856 ondervindt de molen veel competitie van de stoommeelfabriek Nicola Koechlin en Co gelegen aan de Haagse Trekvliet bij de Geestbrug. Deze fabriek brandt in 1880 af, maar wordt herbouwd. Hierdoor wordt de uitspanning ’t Molentje, gelegen naast de molen op het molenerf belangrijker voor het bedrijf. De gunstige ligging (aan de trambaan van Den Haag naar Delft, aanlegplaats van de stoomvaartdienst van Den Haag naar Delft, aanlegplaats voor roeiboten) draagt hier sterk aan bij. Bovendien verhuurt men vanaf 1868 ook kamers.

27-07-1872: Provinciale Noordbrabantsche en 's Hertogenbossche courant, 27 juli 1872 
Hoewel het onweder van gisteren namiddag en avond ontzettend was, heeft men tot dusver gelukkig van slechts weinige ongelukken gehoord; alleen weet men dat aan de Hoornbrug één wiek van een molen door den bliksem getroffen en de spaanders over den weg verstrooid werden.

In 1890 dienen de molenaars Verhagen een verzoek in bij het gemeentebestuur van Rijswijk om toestemming voor het aftoppen van bomen bij hun molen aan de Hoornbrug (bron: Delfts Stadsarchief, inventaris nr 1501).

Later werd tegen de molen een extra laag gemetseld ter versteviging. In 1907 werd er al een motor bijgeplaatst.

Deze molen werd in 1921 gesloopt en vervangen door een flinke maalderij, genaamd De Eendracht. Dit gebouw brandde in 1986 af. 

Na de sloop werd er een kantoorpand gebouwd dat er nog steeds staat. 
De vaste brug werd in 1893 vervangen door een draaibrug.

In 1924 verkoopt de familie Verhagen de uitspanning ‘t Molentje, waarna dit bedrijf wordt voortgezet door de familie Bovelander.

Bronnen:

J.S. Bakker, 23 nov. 2016; Anton Bom, 22-01-2024; 

aanvullingen

trivia

Op de kaart van Joh. Dou uit 1661 staat de molen nog als standerdmolen ingetekend.

Bij deze molen konden de kunstenaars van de Haagse School roeibootjes huren.
Informatie van Sjaak Boone, 16 maart 2015.